Obowiązkowe zielone lekcje w szkołach. Przemycą ekohasła nawet na polskim
Do szkół już wkrótce wejdzie tzw. edukacja klimatyczna. I nie będą to wcale lekcje jak wszystkie inne: o klimacie i ekologii dzieci będą uczyć się po trochu na przyrodzie, geografii, a nawet na języku polskim. Z zajęć nie będzie można zwolnić dziecka.
Edukacja klimatyczna ma stać się obowiązkowym elementem nauczania w polskich szkołach. Choć nie będzie osobnym przedmiotem, to jej treści zostaną trwale wplecione w program nauczania różnych przedmiotów. To ważna zmiana, która ma przygotować młode pokolenie do świadomego życia w realiach kryzysu klimatycznego.
Czym dokładnie jest edukacja klimatyczna?
Edukacja klimatyczna to inicjatywa, która zakłada przekazywanie uczniom wiedzy na temat przyczyn i skutków zmian klimatu, wyzwań związanych z ochroną środowiska, a także zasad zrównoważonego rozwoju. Ma ona na celu nie tylko zwiększenie świadomości ekologicznej młodzieży, ale również rozwijanie postaw odpowiedzialnych, proekologicznych i opartych na naukowych podstawach.
To nie będzie dodatkowy przedmiot ani zajęcia fakultatywne, lecz przemyślane włączenie treści klimatycznych do różnych obszarów kształcenia. W ten sposób uczniowie będą mieli szansę przyswajać wiedzę o klimacie w naturalnym kontekście, zależnie od przedmiotu i omawianego zagadnienia. W praktyce oznacza to, że elementy edukacji klimatycznej pojawią się między innymi w:
przyrodzie – uczniowie będą poznawać wpływ globalnego ocieplenia na florę i faunę, dowiedzą się, jak zmieniają się lokalne i globalne ekosystemy oraz jakie zagrożenia niesie za sobą utrata bioróżnorodności;
geografii – w programie znajdzie się miejsce na analizę danych dotyczących temperatury, poziomu morza, emisji gazów cieplarnianych czy też skutków działalności człowieka na środowisko. Uczniowie nauczą się także interpretować wykresy i mapy klimatyczne oraz poznają pojęcia takie jak ślad węglowy;
języku polskim – w ramach lekcji humanistycznych młodzież będzie mogła podejmować tematy ekologiczne w wypracowaniach, analizować literaturę z motywami przyrody, a także prowadzić debaty i dyskusje na temat przyszłości planety;
historii i wiedzy o społeczeństwie (WOS) – uczniowie przyjrzą się historycznym i współczesnym decyzjom politycznym wpływającym na środowisko naturalne. Poruszone zostaną także tematy globalnych porozumień klimatycznych, np. Protokołu z Kioto czy Porozumienia paryskiego;
chemii i fizyce – edukacja klimatyczna znajdzie swoje miejsce w zagadnieniach dotyczących składu atmosfery, procesów spalania, energii odnawialnej, zanieczyszczeń powietrza i zmian w cyklach naturalnych Ziemi. Uczniowie będą uczyć się o konsekwencjach spalania paliw kopalnych, a także poznają zasady działania nowoczesnych technologii energetycznych, takich jak panele fotowoltaiczne czy turbiny wiatrowe.
Obowiązkowe lekcje z ekologii
Istotnym aspektem nowej reformy jest fakt, że edukacja klimatyczna będzie obowiązkowa. Ponieważ nie jest ujęta jako osobny przedmiot, lecz jako część podstawy programowej różnych lekcji, nie będzie możliwości wypisania dziecka z tych zajęć dydaktycznych. Zmiana ta sprawi, że dostęp do tej kluczowej wiedzy będzie powszechny. Dzieci będą wspólnie uczyć się o wyzwaniach, przed którymi stoi współczesny świat.
Ministerstwo Edukacji podkreśla, że edukacja klimatyczna ma nie tylko dostarczać wiedzy, ale również kształtować umiejętności i postawy, takie jak odpowiedzialność za środowisko, krytyczne myślenie, umiejętność współpracy i kreatywne rozwiązywanie problemów. Wprowadzenie tego elementu do nauczania to odpowiedź na rosnące potrzeby społeczne oraz postulaty uczniów, nauczycieli i ekspertów, którzy od lat apelowali o większą obecność tematów ekologicznych w edukacji.
Reforma ma wejść w życie już od kolejnego roku szkolnego 2026/2027. 1 września 2026 r. nowa podstawa programowa wejdzie do klas I i IV szkół podstawowych oraz do przedszkoli, a rok później do szkół ponadpodstawowych. Ministerstwo zapowiada także przygotowanie nauczycieli do wdrażania tych treści – planowane są szkolenia, webinary i udostępnianie materiałów dydaktycznych wspierających realizację nowej podstawy programowej. Wszystko po to, aby uczniowie mogli lepiej zrozumieć złożoność problemów klimatycznych i zdobyli narzędzia do podejmowania świadomych decyzji w przyszłości.
W obliczu narastającego kryzysu klimatycznego i jego realnych skutków – od ekstremalnych zjawisk pogodowych po niedobory wody i migracje klimatyczne – edukacja klimatyczna staje się nie tylko potrzebna, ale wręcz niezbędna.
Zobacz też: