Wszystko, co dziedziczymy i co warte jest przekazania dalej, ma swoją historię. Nie zawsze jednak zdajemy sobie sprawę z tego, jak daleko ta historia sięga. Zegarek po dziadku jest po prostu zegarkiem po dziadku. Nosimy go, bo chcemy miło wspominać dziadka. Nie myślimy o tym, jaką drogę przeszedł ów przedmiot, czy należał do kogoś wcześniej, a jeśli tak, to do kogo, no i kim był ten ktoś.
Kiedy zmarła moja babcia, odziedziczyłam po niej dom – stał na skraju miasta, dosłownie, bo po drugiej stronie ulicy zaczynała się już wieś, z innym kodem pocztowym.
Do działki przynależał kawałek ziemi i zawsze się zastanawiałam, czemu nikt tam niczego nie uprawiał. Po przeprowadzce wzięłam się więc do roboty, bo uznałam, że to wymarzone miejsce na mój wymarzony ogródek.
Niestety, pojawił się zasadniczy problem. Nic nie chciało tam rosnąć, nic się nie przyjmowało. Ani kwiaty, ani byliny, ani krzewinki.
Nawet zwykła trawa wysychała i marniała. Próbowałam różnych sztuczek, nawiozłam żyznego torfu, stosowałam dziesiątki nawozów. Bez skutku. Ziemia za domem wydawała się nie tyle jałowa, co przeklęta.
Byłam już gotowa się poddać i przenieść swe ogrodnicze zapędy do doniczki na tarasie, kiedy któregoś dnia zagadnęła mnie zza płotu wiekowa pani Hanka. Chodziła przygarbiona i miała szklane oko, a jej córka ostrzegała mnie, że starowina potrafi opowiadać głupoty.
– Pani się nie męczy, tam nic nie wyrośnie! – zawołała, kręcąc głową.
Zawahałam się, ale byłam zdesperowana, więc spytałam, dlaczego staruszka tak uważa.
Przyczłapała pod samo ogrodzenie, poprawiła sztuczną szczękę i powiedziała chrapliwym głosem:
– Tu kiedyś, dawno temu, drugi dom stał i druga rodzina mieszkała. I pani Walczakowa urodziła martwe dziecko. O, tam rodziła, gdzie pani stoi, w izbie w rogu. To potem już nikt w tym domu mieszkać nie mógł, bo mleko kisło i chleb pleśniał, i w ogóle. Wyburzyli. Ale w ziemi dalej coś siedzi. Bo to życie, którego nie było, nie pozwala, żeby coś żywego sobie rosło. Zbiesiło się i wysysa soki.
Poczułam, jak mrozi mnie chłód. O czym ta kobieta bredzi? Miałam uwierzyć, że to miejsce skaził jakiś demon? Słowiański poroniec?
Brzmiało to jak bajania starej baby z demencją – szczególnie że wkrótce potem zjawiła się córka pani Hanki i zaprowadziła matkę do domu, wspominając coś o tabletkach. Nie zmieniało to jednak faktu, że ziemia faktycznie wydawała się głodna i pożerała wszystko, co w niej zasadziłam. Kryło się w tym coś nienaturalnego… ale czy również nadprzyrodzonego?
Przez kilka najbliższych dni starałam się o tym nie myśleć. Ale na targający mną trudny do sprecyzowania niepokój nic nie mogłam poradzić. I sypiałam kiepsko, a kiedy już zasnęłam, śniłam o zwłokach wygrzebujących się z mokrej ziemi albo o śladach zębów na cebulkach tulipanów.
Jakaś część mojego umysłu zdawała się wierzyć, że autentycznie mam do czynienia ze złośliwym duchem zmarłego przed porodem dziecka. Wariactwo. Przez jedną opowieść stukniętej sąsiadki. Przecież nigdy dotąd nie wierzyłam w podobne rzeczy! Nawet horoskopy traktowałam z ogromną dozą sceptycyzmu.
Zmieniłam jednak zdanie, gdy przeglądając rzeczy po babci, natrafiłam na starą fotografię. Wyraźnie było na niej widać drugi dom w miejscu, w którym nieudolnie próbowałam założyć ogródek. A zatem przynajmniej częściowo historia była prawdziwa.
Pani Hanka powiedziała, że mieszkali tam Walczakowie. Fakt, mieliśmy Walczaków w rodzinie, więc możliwe, że dwie spokrewnione rodziny żyły na tej samej działce. I jedną z nich dotknęła okropna tragedia, która zmieniła wszystko…
Przez długi, długi czas biłam się z myślami. Kilka razy podnosiłam telefon, by zadzwonić do ojca i wypytać o rodzinną historię, ale nie chciałam go niepotrzebnie martwić.
Co by sobie pomyślał, gdybym zagłębiła się nagle w tematykę narodzin martwych dzieci w naszej rodzinie całe lata temu? Uznałby pewnie, że miał rację, i faktycznie nie powinnam mieszkać sama w domu na skraju miasta, że odbija mi z samotności. Ale nie mogłam też dłużej ignorować faktu, że dzieje się coś niecodziennego.
Tuż za płotem, po obu stronach, przyroda kwitła w najlepsze. Dalej rozciągał się nawet sad. Tylko na mojej posesji z ziemią było coś nie tak.
W jaki sposób to rozwiązać? Czy tego chciałam, czy nie, mogłam się zwrócić w tej sprawie tylko do jednej osoby.
Zagadnęłam panią Hankę po południu, gdy spacerowała wokół swojego ogrodzenia. Lubiła wyrywać chwasty, może chciała czuć się nadal przydatna. Tyle że nawet pokrzywy chwytała gołymi rękami; krzywiłam się bezwiednie, patrząc na to.
– Trochę bólu i wysiłku jeszcze nikomu nie zaszkodziło – pouczyła mnie, zerkając swoim zdrowym okiem. – Ziemia dalej nic nie rodzi?
– Dalej – potwierdziłam. – Wie pani może, jak… – zawahałam się.
– Pewnie, że wiem. Twoja babka mnie nie słuchała, tylko psioczyła pod nosem, że nic nie rośnie, ale ty się wydajesz rozsądniejsza.
Ugryzłam się w język, zanim powiedziałam, że rozsądek nie ma z tym wiele wspólnego.
– Da się wypędzić toto, co gnieździ się w piachu bez problemu. To coś nigdy nie dostało szansy na rozpoczęcie swego życia, więc trzeba mu pomóc to życie przeżyć. Wtedy odejdzie. Prosta sprawa.
Zajęło mi chwilę dopytanie, co starowinka miała na myśli. A kiedy wreszcie się dowiedziałam, mój antyhoroskopowy alarm zaczął dzwonić w głowie jak opętany. To przecież jakiś zabobonny absurd!
Według pani Hanki symboliczne „życie” składało się z dzieciństwa, dorosłości i starości. Każdej nocy, przez trzy z rzędu, należało zakopać w polu przedmiot ucieleśniający kolejny etap: zabawkę dziecka, narzędzie pracy dorosłego, laskę starca.
Podarowała mi nawet swoją starą dębową laskę, zastrzegając, że muszą to być rzeczy używane, nasycone czyimś życiem, czyjąś energią. Nie wystarczyło kupić nowego pluszaka w sklepie, chodziło o zabawkę, którą naprawdę bawiło się jakieś dziecko. Po przeżyciu swego metaforycznego życia demon powinien odejść.
Wróciłam do domu z mętlikiem w głowie. Każda komórka mojego mózgu buntowała się przeciwko wierzeniu w te pogańskie dyrdymały.
Kto wymyślał takie rzeczy? Czy ludzie naprawdę aż tak nudzili się w dawnych czasach, kiedy nie było telewizji ani internetu? Czy z ludzkiej tragedii należało zaraz robić mroczną legendę? Nie, nie mogłam dać się zwariować. Postanowiłam podjąć ostatnią próbę zaradzenia sytuacji logicznymi środkami. Przepuściłam kupę pieniędzy w sklepie ogrodniczym, wybierając wyłącznie najlepsze, sprawdzone środki.
Obejrzałam masę poradników w sieci, zrobiłam wszystko zgodnie z instrukcjami, nastawiałam sobie budziki i przypomnienia, żeby pamiętać o regularnym podlewaniu. I zaliczyłam kolejną spektakularną klapę.
Przyśniło mi się, że wychodzę na podwórko i w świetle księżyca widzę bladą, zgarbioną postać żującą moje magnolie. Obudziłam się zlana potem w momencie, kiedy chore, żółte oczy zwróciły się w moim kierunku. Wtedy właśnie podjęłam decyzję, że czas przerzucić się na magiczne metody. Jakkolwiek by mnie to mierziło.
Znalazłam więc mojego misia z dzieciństwa i zakopałam go pierwszej nocy – dla pewności dokładnie w miejscu, w którym, według pani Hanki, znajdowała się nieszczęsna izba pani Walczakowej. Następnego dnia udałam się w odwiedziny do ojca i „pożyczyłam” jeden z jego młotków. Zakopałam go drugiej nocy. Nie było sensu wycofywać się po dwóch trzecich rytuału, więc trzeciej nocy wrzuciłam laskę pani Hanki do wykopanego dołu, pomodliłam się dla pewności, zasypałam dół i poszłam spać. Nie pamiętam, o czym śniłam, ale wiem, że tym razem nie nękały mnie żadne koszmary.
W zasadzie obudziłam się dziwne wypoczęta. Jakby z ramion spadł mi ciężar, z którego istnienia nie zdawałam sobie nawet sprawy.
A mój ogród? Cóż, okazuje się, że są rzeczy, o których nie śniło się filozofom. I mnie razem z nimi. Kwiaty się przyjęły, krzewinki zaczęły wzrastać. Od tamtej pory mogę się cieszyć tym, o czym zawsze marzyłam. Wystarczyła odrobina wiary w niemożliwe, ale kiedy człowiek czegoś bardzo chce, chwyta się każdej metody.
Tak czy inaczej, następnym razem z pewnością nie będę trzymać się tak dogmatycznie swojej siermiężnej logiki. I zajrzę od czasu do czasu w horoskop. Kto wie – skoro istnieją na świecie nienarodzone demony, może i gwiazdy mają odrobinę wpływu na moje życie?
Amelia, 27 lat
Zobacz też:
Raz się nawet popłakałam, kiedy zobaczyłam, co robią biednym zwierzątkom – Malwinka udawała, że grabi liście i gadała jak nakręcona, opowiadając jedną ze swoich wymyślonych historyjek… Miała ich na pęczki, jakie kto chciał, ale najbardziej lubiła tę o chłopcach, którzy przychodzili się z nią bawić. Według mnie problem polegał na tym, że mała czuła się odrzucona przez starszego brata i dość samotna. Rozmawialiśmy o tym z żoną, ale żadne z nas nie wiedziało, jak temu zaradzić. Mieszkaliśmy na uboczu, to dlatego pięcioletnia Malwinka nie miała koleżanek w swoim wieku. Spojrzałem na skąpany w blasku słońca dom, w którym Kasia przygotowywała obiad, i nagle usłyszałem jej krzyk. Był tak rozdzierający, że ani mnie, ani dzieciom nie przyszło do głowy, by go zlekceważyć. Rzuciłem grabie i ruszyłem biegiem do domu, za plecami słysząc tupot nóg Oskara i Malwinki. Kasia nadal wrzeszczała na jednej nucie, jej głos wibrował histerycznie. Niewielki sad, w którym grabiliśmy z dziećmi liście, rósł tuż za domem, więc w kilku susach znalazłem się przed drzwiami. Położyłem rękę na klamce i zawahałem się. – Pilnuj siostry – rzuciłem do Oskara, uświadamiając sobie, że to, co przestraszyło Kasię, może nie być właściwym widokiem dla pięcioletniej dziewczynki. – Nie jestem jej niańką, chcę zobaczyć, co się stało mamie – Oskar jak zwykle stanął okoniem. Nacisnąłem klamkę i pchnąłem drzwi. Stare dębowe skrzydło, z którego byłem taki dumny, ustąpiło niechętnie, jakby nagle nabrało niezwykłego ciężaru. Naparłem mocniej, przełamując opór materii i w kilku susach znalazłem się na progu kuchni. – Zabierz stąd dzieci! – krzyknęła Kasia strasznym głosem. – Tu jest szczur! Co ty, myszki się boisz? Stała na stole z nożem w ręku, po blacie walały się marchewki, które przed chwilą obierała. Widok...
Jedziemy do prababci Ali! – oznajmiłam mojej córeczce, która właśnie nalewała niewidzialną herbatkę swojemu niewidzialnemu przyjacielowi – niedźwiedziowi o imieniu Kuba. – Ooo! – ucieszyła się. – A Kuba może jechać z nami? – Oczywiście – przytaknęłam z całkowitą powagą. – Może jechać obok ciebie w aucie, ale musi zapiąć pasy. – Mamo, przecież on się nie zmieści w samochodzie. Jest za duży – córka spojrzała na mnie jak na wariatkę. – Musi jechać na dachu. Pokiwałam głową, nie zadając pytania, dlaczego w takim razie taki ogromny niedźwiedź pije herbatę z filiżanki niewiele większej od naparstka. Z dziecięcą wyobraźnią nie ma dyskusji. Ja, na przykład, kiedy byłam w wieku Laury, miałam swoje trzy magiczne jamniki. Jeden był cały biały, drugi cały niebieski, a trzeci różowy, tylko głowę miał zieloną. Cóż, dobrze, że kiedy podrosłam, mój gust w zakresie łączenia kolorów nieco się poprawił. Prababcia Ala, czyli moja ukochana babcia Alicja, żyła na zupełnym odludziu i mimo swoich osiemdziesięciu pięciu lat była zupełnie sprawna i pełna życia. Od jakiegoś czasu mieszkała z babcią Ukrainka w średnim wieku, pani Daryna, która pomagała staruszce w cięższych pracach domowych i opiece nad zwierzętami. U babci była zawsze cała masa kotów, kozy, kury i króliki. Tylko psów nie miała z powodu alergii. Może dlatego musiałam sobie wymyślić moje kolorowe jamniki, tym bardziej że chociaż kochałam babcię z całego serca, to wakacje u niej kojarzyły mi się z samotnością. Nie deptać misia! Mimo przepysznych pierogów z jagodami, wspólnego gotowania i pieczenia, głaskania kotów i królików oraz ganiania po sadzie i zjadania wiśni prosto z drzewa, na wakacjach nie byłam do końca szczęśliwa, bo brakowało mi towarzystwa innych dzieci. Tylko jednego lata miałam tam koleżankę, Krysię. Nie...
Kiedy byłam mała, moja mama zawsze powtarzała, żeby nie chodzić pod numer 35. Zawsze przyspieszała kroku, kiedy przechodziłyśmy obok. – Szybko, szybko – popędzała mnie. – Kto pierwszy w domku, ten dostanie kakao. Numer 35 oznaczał zapuszczoną posesję na początku ulicy. Właśnie tam zatrzymywał się autobus jadący z miasta, więc prawie zawsze musiałyśmy go mijać. Nie przypominam sobie, aby ktokolwiek tam mieszkał. Dom zawsze stał pusty, ponury, powoli pochłaniały go wybujałe chaszcze i pleśń. Mama jednak nigdy mi nie wyjaśniła, dlaczego jest taki groźny i co się w nim kryje. Zresztą krótko mieszkałyśmy u dziadków – czyli właśnie w sąsiedztwie owego ponurego numeru 35. Gdy ojciec wrócił na stałe z zagranicy, gdzie pracował na budowie, rodziców stać już było na własne mieszkanie. Wyprowadziliśmy się wtedy do miasta. Dziadkowie też z czasem przenieśli się do nowego domu, więc zupełnie zapomniałam o sprawie. Życie jednak dziwnie się układa, bo ta historia wcale się tak nie skończyła. W końcu ponownie trafiłam na tę samą ulicę, tylko kilka domów dalej od naszego – czyli jeszcze bliżej niesławnego numeru 35. – Wchodźcie, wchodźcie, nie przez próg – śmiała się pani Marysia, mama mojego chłopaka. – Wszyscy już się zebrali, czekamy tylko na was.. A może się znali? Zostaliśmy zaproszeni na przyjęcie zaręczynowe jego siostry, które odbywało się tradycyjnie, w domu. To była duża rodzina. Pełno ciotek, kuzynek, biegających dzieci. Od całego tego chaosu aż zakręciło mi się w głowie. – Dobrze się czujesz? – dopytywał Michał. – Moja rodzina może być nieco męcząca. – No co ty? – zdziwiłam się. – Wszyscy są cudowni. To prawda, bliscy Michała od początku bardzo dobrze mnie traktowali, tyle że dotąd nie widziałam ich w naturalnym środowisku. Spotykaliśmy się w mieście, gdy odwiedzali go...
