Ludzie myślą, że już się pozbierałam. Że najgorsze mam za sobą. Nie wyprowadzam ich z błędu, bo chcę, żeby tak myśleli. Wolę już to, niż wysłuchiwanie dobrych rad w stylu: „czasu nie cofniesz, zapomnij, życie toczy się dalej”. Gdy więc spotykam się z rodziną czy znajomymi, przywołuję na twarz uśmiech i udaję, że wszystko jest w porządku. Ale to nieprawda. Kiedy jestem sama, moje myśli wciąż krążą wokół Kasi. Szczególnie jedna z nich jest wyjątkowo natrętna: „To przez ciebie odebrała sobie życie, przez ciebie”. Jaka była moja córka? Cicha i spokojna. Dobrze się uczyła, nie sprawiała żadnych kłopotów. Trochę mnie to martwiło, bo w dzisiejszym świecie dobrze radzą sobie głównie ci, którzy potrafią rozpychać się łokciami, ale wszyscy wokół uspokajali mnie. Nieraz słyszałam od koleżanek z pracy, że powinnam się cieszyć z takiego grzecznego dziecka, że ich pociechy pyskują, buntują się, stawiają żądania, wagarują, podkradają pieniądze… I że one przez to spać nie mogą i siwych włosów im przybywa. No to się cieszyłam. Myślałam nawet, że to nagroda za moje nieudane małżeństwo. Harowałam, by dać Kasi wszystko Marek opuścił mnie rok po narodzinach Kasi. Nie spodobała mu się rola ojca. Wkrótce potem wyjechał za granicę i ślad po nim zaginął. Przepłakałam wiele nocy. Gdy się już jednak otrząsnęłam, przyrzekłam sobie, że mimo to zapewnię córce wygodne i dostatnie życie. I dotrzymywałam słowa. Zostawiałam Kasię pod opieką niani i biegłam do pracy. Harowałam od świtu do nocy. Widywałam się z córką właściwie tylko w weekendy i święta. Gdzieś tam podświadomie czułam, że to nie w porządku, że powinnam jej poświęcać więcej uwagi, ale szybko odpędzałam tę myśl. Tłumaczyłam sobie, że muszę pracować, bo przecież samą miłością jej nie nakarmię. I obiecywałam, że jak już stanę na nogi, to zwolnię...

Wszyscy mi mówią, że jestem nauczycielką z powołania i na Wikipedii pod hasłem „nauczyciel” powinno być moje zdjęcie. Janek wuefista ochrzcił mnie kiedyś żartobliwie Bozowską. Tak się nazywała bohaterka „Siłaczki” Żeromskiego. Przezwisko nadane mi w pokoju nauczycielskim jakoś przeciekło na korytarze i przyjęło się także wśród uczniów. Niektórzy sądzili, że naprawdę się tak nazywam. Na przykład rodzice przychodzący na konsultacje… Cóż, są o wiele gorsze przezwiska, a to właściwie mogłam uznać za komplement, choć oczywiście nie zamierzałam umrzeć na tyfus. Niemniej nauczycielstwo było moim powołaniem, chciałam być pedagogiem z prawdziwego zdarzenia, lubiłam edukować innych i sama się uczyć, poszerzać swoją wiedzę. Tu mała poprawka. Mogłam uchodzić za idealistkę, ale nie byłam naiwniaczką, którą da się zmanipulować, wpuścić w maliny czy zastraszyć. Owszem, zawsze stałam po stronie ucznia i nie pozwalałam na żadną niesprawiedliwość. Nauczyciele do tej pory wspominają, jak na posiedzeniu rady pedagogicznej walczyłam o oceny z przedmiotów i z zachowania dla moich uczniów. Dyrektor nazwał mnie wtedy lwicą i zagroził, że już więcej nie da mi wychowawstwa, bo przez mój upór siedzimy tu już czwartą godzinę. Ale postawiłam na swoim i nie dałam bezpodstawnie skrzywdzić żadnego z moich wychowanków. Monika potrzebowała pomocy, wiedziałam to Z drugiej strony nie byłam typem miękkiej, dającej się ugniatać jak wosk mamuśki. Chuligani i obiboki szybko odkrywali, że u Bozowskiej obok nagród istnieje też cały system kar. Co do Moniki, to nie była łatwym przypadkiem. Została przeniesiona do mojej klasy już w trakcie trwania roku szkolnego. Podobno karnie. W grę wchodziły ponoć narkotyki i alkohol, ale chyba nic jej nie udowodniono, bo sprawa nie skończyłaby się jedynie na karnym przeniesieniu. Oczywiście to były tylko moje...

Mnie do tego nie mieszaj. Usuń albo nie, rób, co chcesz. Nie mój cyrk, nie moje małpy – usłyszałam od Roberta, gdy przekazałam mu nowinę o ciąży. Celowo był brutalny. Celowo mnie ranił i odcinał się. Jak mógł być aż tak podły? Przecież sama sobie tego dziecka nie zrobiłam. – Ale to też twoje dziecko – powiedziałam cicho. – Wcale nie. Ja go nie chcę. Ciebie też już nie chcę. Między nami już koniec. Postanowiłem. Postanowił? Powinnam była wykrzyczeć mu prosto w twarz, że jest draniem. Leniwym egoistą! Powinnam czymś w niego rzucić i trafić, żeby jego też zabolało. Ale ja tylko płakałam i błagałam, żeby mnie nie opuszczał. Żałosne… Robert pakował swoje rzeczy do plecaka, a ja siedziałam na kanapie i zanosiłam się szlochem. Na koniec podszedł i popatrzył mi prosto w oczy. Przez głowę przemknęła mi myśl, że może teraz przeprosi… – Nie weźmiesz mnie na bachora ani na litość. A potem wyszedł. To było jego ostateczne pożegnanie, to było wszystko, co miał mi do powiedzenia po dwóch latach związku. Załamałam się. Czułam się taka zagubiona i samotna. Nie miałam zupełnie nikogo, jeśli nie liczyć rozwijającego się w moim brzuchu małego człowieka. Ale ja nie chciałam tak myśleć. To nie człowiek, to jeszcze nie jest człowiek, powtarzałam sobie. Nie poradzę sobie jako samotna matka. Gdyby nie ta przeklęta ciąża, Robert by mnie nie zostawił! Ale on tylko czekał na pretekst Od dawna widziałam, że jest mną znudzony, że przestałam go pociągać. Nigdy nie był czuły czy troskliwy. Zawsze to ja okazywałam mu miłość, którą on łaskawie przyjmował. Ja dawałam, on brał. Był dla mnie miły tylko wtedy, kiedy robiłam to, co chciał. Dotyczyło to każdej sfery naszego wspólnego życia. Gotowałam to, co on lubił jeść, jeździliśmy na urlopy w góry, chociaż mam lęk wysokości, a w łóżku brał mnie,...