Są takie tematy, które prędzej czy później zainteresują dziecko. I wtedy trzeba mu wyjaśnić na przykład, co znaczy „umrzeć”. Kiedy synowi urodziło się pierwsze dziecko, nie było mowy, abym mogła wziąć wnuczkę do siebie, choć na parę godzin.
Przejęta macierzyństwem synowa niemalże nie wypuszczała małej z rąk. Milena nie pracowała i całą swoją energię wkładała w opiekę nad dzieckiem i domem. Gdy od wielkiego dzwonu udało mi się zabrać małą na spacer w wózku, zwykle nam towarzyszyła, jakby nie wierzyła, że potrafię należycie zaopiekować się dzieckiem. Jakbym nie wychowała syna! I to chyba całkiem nieźle, skoro za niego wyszła. No nic, nie zamierzałam się narzucać i tylko z zazdrością słuchałam opowieści koleżanek, które bawiły swoje wnuczęta codziennie.
Milena nadal nie pracowała zawodowo, ale przy dwójce dzieci miała tyle roboty, że na sen już czasu nie starczało. Tym razem mój akces zajęcia się przez parę godzin Antosią przyjęła z wdzięcznością. Początkowo przyjeżdżałam do nich do domu i tam bawiłam się z wnuczką, ale to nie zdawało egzaminu.
Tosia w domu była niegrzeczna. Rozdrażniona tym, że zajęta jej młodszym bratem mama nie zwraca na nią uwagi, robiła wszystko, aby znaleźć się w centrum zainteresowania.
Milenka nie zawsze potrafiła opanować zdenerwowanie, czemu trudno się dziwić, bo jak tu zachować olimpijski spokój w sytuacji, kiedy z trudem usypia się jedno dziecko, a drugie drze się wniebogłosy. Po kolejnej takiej akcji nie wytrzymałam i gdy wspólnie udało nam się spacyfikować Tosię, poprosiłam synową o chwilę rozmowy.
– Posłuchaj, Milenko… – zaczęłam.
– Tak, mamo? – westchnęła ciężko.
– Widzę, że jesteś bardzo zmęczona – podjęłam dyplomatycznie – a ja, chociaż naprawdę chcę, tutaj nie bardzo mogę ci pomóc. Sama widzisz, że Tośka momentalnie robi się zazdrosna, gdy zajmujesz się Krzysiem…
– No wiem, wiem – przytaknęła – ale co mogę zrobić? Przecież muszę Krzysia przewinąć, nakarmić, przebrać, ponosić na rękach… Nie mogę się z Tośką bawić za każdym razem, gdy ma taki kaprys – buchnęła pretensją, jednak zaraz się zmitygowała. – Nie myślałam, że będą tego typu kłopoty – poskarżyła się. – Przecież Tosia bardzo cieszyła się na wieść o młodszym braciszku. Nie wiem, co robię nie tak…
– Ależ radzisz sobie wspaniale – pochwaliłam ją szczerze. – A zazdrość Tosi też jest całkiem naturalna. Owszem, cieszyła się, że będzie mieć brata, ale pewnie myślała, że to od razu będzie duży brat, taki, z którym da się bawić. W związku z tym chciałam z tobą porozmawiać… No bo może dla wszystkich byłoby lepiej, gdybym zabierała Tosię do siebie. Co myślisz? Ty miałabyś czas dla Krzysia i dla siebie, gdy mały zaśnie, a Tosia czułaby się u mnie ważnym gościem, któremu poświęcam całą swoją uwagę. Na razie brałabym ją na kilka godzin dwa razy w tygodniu. Co ty na to?
– Sama nie wiem… – Milena rozejrzała się dookoła, jakby gdzieś wśród mebli szukała rozwiązania tego dylematu. – Z jednej strony, byłoby wspaniale, z drugiej, boję się, że Tosia poczuje się odrzucona i u mamy będzie jeszcze bardziej nieznośna albo smutna.
– Też się trochę tego obawiam – przyznałam – ale jeśli nie sprawdzimy, to nie będziemy wiedzieć. Dwa razy w tygodniu spędza cały dzień u mnie
Mrugnęłam do niej wesoło, chcąc dodać jej otuchy.
– To co, spróbujemy? Najwyżej przywiozę ci ją wcześniej – dodałam, choć wolałabym uniknąć takiej sytuacji, bo oznaczałoby to, że jako babcia poniosłam porażkę.
Milena do tego czasu miała ją pozytywnie usposobić do „wycieczki”, a ja przygotować się i wymyślić dla wnusi atrakcje. Nasze obawy okazały się na wyrost.
Pierwsza wizyta Tosi przebiegła wspaniale. Mała była zachwycona tym, że skupiam się wyłącznie na niej. Bawiłyśmy się w ogrodzie, potem rysowałyśmy i oglądałyśmy obrazki. Ponieważ już poprzedniego dnia przygotowałam wszystkie posiłki, całą uwagę mogłam poświęcić wnuczce. Kiedy odwoziłam ją z powrotem, byłam z siebie dumna, choć też nieludzko zmęczona, nawet nie tyle fizycznie, co psychicznie.
Nie przypuszczałam, że trzylatka może być aż tak aktywna. Buzia jej się nie zamykała, chwili nie usiedziała spokojnie, bez przerwy domaga się nowych rozrywek. Czułam jednak satysfakcję, kiedy referowała mamie, jak spędziła dzień i pytała, kiedy znowu będzie mogła pojechać do babci „na wakacje” – jak określiła czas spędzony u mnie.
Odtąd stało się zwyczajem, że Tośka przyjeżdżała do mnie dwa razy w tygodniu na cały dzień. Czasem sama po nią jechałam, czasem podwoził ją syn w drodze do pracy.
Czekając na nich, wyszłam do ogrodu, aby sprawdzić, czy mąż nie zostawił jakichś narzędzi, którymi mała mogłaby zrobić sobie krzywdę. Przyjrzałam się bacznie trawnikowi, ale niczego nie zauważyłam. Jedynie gdzieś pod żywopłotem mignął mi kot. Pewnie przelazł od któregoś z sąsiadów. Gdy usłyszałam warkot silnika dobiegający z podjazdu, pospieszyłam się przywitać. Przelotnie cmokając powietrze obok twarzy syna, porwałam wnuczkę w objęcia.
– Kocham cię, babciu – oznajmiła poważnie Tosia, obejmując mnie na powitanie. – To co będziemy dzisiaj robić? – zapytała rzeczowo.
– Ja też cię kocham – zapewniłam ją i ucałowałam pyzate policzki. – A co będziemy robić, to niespodzianka. Postawiłam ją na ziemi i nim zdążyłam się wyprostować, mała już co sił w nóżkach pobiegła w stronę ogrodu.
– Babciu, babciu, kotek… Kotek śpi…
Co za pech! Nie mógł sobie zdechnąć gdzie indziej? Spojrzałam w kierunku, skąd dobiegał jej głos i zmartwiałam. Kot, którego niedawno, jak mi się wydawało, widziałam przemykającego pod płotem, teraz leżał na trawniku. Raczej nie spał. Zaczynały już po nim chodzić muchy.
– Chodź tu do mnie, Tosieńko! – pędem ruszyłam w kierunku wnuczki. – Najpierw musimy pożegnać się z tatusiem, potem umyć raczki po podróży, a później zrobię ci kakao – zagadywałam ją, równocześnie odciągając od martwego kota.
Boże, w życiu bym nie pomyślała, że mój pierwszy trudny test w roli babci będzie dotyczył pozbycia się zwłok z trawnika! Ale czułam, że Tosia jest za mała, by jej tłumaczyć istotę śmierci, by umiała się pogodzić z jej nieodwracalnością.
Bałam się, co będzie, kiedy zrozumie, że kotek już się nie obudzi. Jakie pytania padną w następnej kolejności? Czy będzie mieć koszmary? Czy zacznie się bać? Nie, ja też nie byłam na to gotowa. Nie pamiętam, jak wytłumaczyłam kiedyś kwestię śmierci synowi, tak jak zapomniałam, że swego czasu też musiał być ruchliwym trzylatkiem.
Cóż, na własnej skórze przekonywałam się, że role matki i babki to dwie różne sprawy. Wróciłyśmy na podjazd. Na szczęście syn jeszcze nie zdążył odjechać. Szepnęłam mu, że mamy problem i wzrokiem wskazałam na ogród. Szybko zrozumiał, w czym rzecz – pokiwał głową i odszepnął, że się tym zajmie.
Zabrałam wnuczkę do kuchni, licząc na to, że zaaferowana nową układanką, którą dla niej kupiłam, zapomni o nieszczęsnym kocie. A kątem oka zerkałam w okno, sprawdzając, jak radzi sobie mój syn. Odetchnęłam dopiero wtedy, kiedy odebrałam esemesa: „teren czysty”. Wyjrzałam przez okno. Kot zniknął. Poczułam taką ulgę, że aż przysiadłam.
Myśl, że Tosia mogłaby się natknąć na kocie truchło w moim ogrodzie, wydała mi się tak upiorna, że aż poczułam irracjonalny gniew na kocisko, które akurat tutaj postanowiło dokonać żywota. Wciąż zdenerwowana całym incydentem, starałam się jak najlepiej zająć wnuczką. Niestety, mimo moich starań nie zapomniała o kocie.
Kiedy skończyła układać puzzle, popatrzyła na mnie tym swoim poważnym spojrzeniem trzylatki i zapytała:
– Czy teraz możemy pójść obudzić kotka? Chciałabym się z nim pobawić.
Z duszą na ramieniu wyszłam z nią do ogrodu. Niby syn pisał, że teren czysty, ale jak pech to pech. Może trafi się dla odmiany jakiś martwy ptaszek albo kret? Na szczęście więcej zwłok w moim ogrodzie nie było.
– Kotek się obudził i sobie poszedł – poinformowałam Tosię sztucznie wesołym głosem. Nie wychwyciła fałszu.
– Szkoda. Może jeszcze wróci – odparła z nadzieją w głosie. Oby nie, pomyślałam. Niemniej pierwszy poważny kryzys w mojej karierze babci został zażegany. Oby na długo.
Maria, lat 54
Zobacz też:
Efekt rytuału przeszedł moje najśmielsze oczekiwania. W końcu dowiedziałam się, co jest dla mnie najważniejsze. Zapukałam do drewnianych, starych drzwi bez żadnego napisu. W progu stanęła niska blondynka o krótko ostrzyżonych włosach, szarych oczach i promiennym uśmiechu. Nie tego się spodziewałam Idąc do wróżki, stworzyłam sobie w głowie obraz kobiety z czarnym kokiem, nieprzeniknionym spojrzeniem i nieodłącznym czarnym kotem na kolanach. Od kilkunastu lat pracowałam jako florystka. W naszym miasteczku otwierano pierwszą galerię handlową. Było tam przeznaczone miejsce na kwiaciarnię. Myślałam o tym, żeby po latach harowania dla kogoś, wreszcie założyć swój biznes. Miałam już trzydziestkę na karku i gdzieś tam kiełkowała mi myśl, żeby zostawić coś po sobie dzieciom. Na razie ich nie miałam. Ale przecież kiedyś z pewnością znajdę na to czas Myślałam o swoim biznesie. Ale bałam się, czy sobie poradzę. Kiedy się pracuje dla kogoś, wychodzisz z roboty i masz wszystko w nosie. A jak masz swoją kwiaciarnię, harujesz całą dobę. Liczyłam na to, że wróżka powie mi, co mnie czeka Odniosę sukces czy zbankrutuję? Weszłam do pokoju. Panowała w nim jasność, a nie mrok. Nigdzie też nie było też kryształowej kuli. – Proszę, usiądź – powiedziała kobieta. – Mam na imię Kornelia. – A ja Zofia – odparłam. – Widzę, że jesteś sceptyczna. Ludzie nazywają mnie wróżką, ale ja określam siebie jako medium. Dostrajam się do energii osoby, która mnie odwiedza. Prowadzi mnie jej duchowa aura i korzystam z intuicji. Kornelia przymknęła na moment oczy. Potem otworzyła je i spojrzała na mnie tak intensywnie, że poczułam ciepło na policzkach. Zaczęłam się nerwowo kręcić na krześle. Wróżbitka ujęła mnie za rękę. – Stoisz przed trudnym wyborem. „Łatwo zgadnąć, skoro tu jestem”, pomyślałam. Nie chciałam zdradzać...
Zawsze uczyłam syna, że trzeba płacić za swoje błędy. Tym razem nie mogło być inaczej, choć wiedziałam, że sam nie da sobie rady... Uważam się za kobietę nowoczesną. Jestem za równouprawnieniem, swobodą wyboru i partnerstwem – w życiu, rodzinie i w interesach. Jestem tolerancyjna; nie znoszę jedynie nielojalności i głupoty. Nie sądzę, żebym popełniła jakiś błąd w rozumowaniu, a jednak mój mąż zdradził mnie z opiekunką do dziecka, wspólnik próbował wygryźć z interesu, a syn zachował się gorzej niż ci dwaj razem wzięci. Zaczęło się od tego, że pewnego dnia przyszedł do mnie i powiedział: – Mamo, potrzebuję kasy. – Tak? A na co? – słuchałam go trochę nieuważnie, bo właśnie sprawdzałam listę zamówień. – To sprawa życia i śmierci. – A konkretnie? Jakiś nowy ciuch, gra, bajer do kompa? – Przeleciałem panienkę, zrobiłem jej dziecko i potrzebuję na skrobankę – wyrzucił z siebie jednym tchem. No teraz przyciągnął moją uwagę. – Żartujesz sobie, tak? Pokręcił głową w odpowiedzi. Taka głupia wpadka! A przecież tyle razy rozmawiałam z nim o antykoncepcji! – Nie zabezpieczyłeś się? – Byłem pijany i zapomniałem. – Coraz lepiej! – Sięgnęłam po papierosa. – Znam ją? – zapytałam po chwili. – Ja sam jej dobrze nie znam. Dziewczyna ze wsi, gdzie spędzaliśmy wakacje. Pech chciał, że Wojtek zostawił jej swój numer telefonu i tak mnie znalazła. To co, dasz mi tę kasę? – zapytał, jakby chodziło o forsę na kino. Spojrzałam na niego i… przestraszyłam się, bo zobaczyłam w nim zupełnie obcą osobę. Takim nie znałam mojego syna. Stał przede mną z obrażoną miną i żądaniem w oczach. Czy to naprawdę moje dziecko? Gdzie popełniłam błąd? – Muszę pomyśleć. – A o czym tu myśleć? – zirytował się....
Prosiłem, błagałem żonę: „Nie jedź!”. Nie posłuchała. Marzyły jej się wielkie pieniądze. No i ona je pewnie ma. A my...? Kiedyś, przed laty, Danuta Rinn śpiewała piosenkę „Pieniądze szczęścia nie dają”. Te słowa tak bardzo pasują do dzisiejszego świata, w którym przyszło nam żyć. Wystarczy rozejrzeć się tylko wokół siebie, gdziekolwiek mieszkamy, przyjrzeć się naszym rodzinom lub posłuchać rozmów w swoim miejscu pracy, to zaraz zrozumiemy, ile jest nieszczęścia i łez z powodu dużych pieniędzy. Jak ogromna zazdrość zapanowała wśród naszych rodzin, pośród polskiego społeczeństwa, gdzie pieniądz zdominował wszystkie wartości ludzkiego życia, gdzie stawiany jest na pierwszym miejscu – a z taką postawą szczęścia się raczej nie zazna. Kilkanaście lat temu poznałem Kasię Bardzo ładną dziewczynę pochodzącą z wioski oddalonej od mojej o kilka kilometrów. Z widzenia znałem ją jeszcze w liceum. Chodziliśmy ze sobą ponad cztery lata. Ja już wtedy pracowałem jako majster u mojego ojca na budowie. Kasia myślała o studiach, ale później zrezygnowała z tego pomysłu. Podjęła pracę w sklepie odzieżowym i to zajęcie jej się spodobało. Byłem tak zakochany w mojej Kasieńce, że świata poza nią nie widziałem. Inne dziewczyny, czy to na zabawie tanecznej, czy prywatce, mogły dla mnie nie istnieć. Dziś, po latach, nie mogę uwierzyć, że tak mogło być. – Nie mieliśmy przed sobą żadnych tajemnic, nigdy nie było między nami nawet małego nieporozumienia – mówię często kolegom, jeśli chcą mnie jeszcze słuchać. No tak, ale miłość miłością, a życie toczy się swoimi torami... Moja Kasia mieszkała na wsi, wraz z rodzicami. Jej starszy brat założył rodzinę i wyjechał do miasta za pracą. Rodzice Kasi mieli małe gospodarstwo i ładny piętrowy dom. Zawsze byli mi bardzo życzliwi. Naprawdę,...
